انبارها به عنوان مراکز ذخیره‌سازی کالاها و مواد اولیه، یکی از حساس‌ترین بخش‌های هر سازمان یا واحد صنعتی محسوب می‌شوند. حجم بالای مواد قابل اشتعال، تجهیزات الکتریکی، بسته‌بندی‌های کاغذی و شرایط محیطی خاص، انبارها را در برابر خطر آتش‌سوزی بسیار آسیب‌پذیر می‌کند. به همین دلیل، نصب سیستم‌های اعلام و اطفاء حریق برای کاهش خسارات جانی و مالی، امری ضروری است.
چرا انبارها نیاز به سیستم اعلام و اطفاء حریق دارند؟
وجود مواد قابل اشتعال مانند کارتن، پلاستیک و مواد شیمیایی✅
پیشگیری از گسترش سریع آتش✅
حفاظت از اموال و سرمایه✅
تضمین ایمنی کارکنان✅
ضرورت دریافت مجوزهای ایمنی و بیمه ✅
خسارت‌های ناشی از حریق در انبارها
-1 خسارات مالی مستقیم
آتش‌سوزی در انبارها معمولاً منجر به خسارات مالی مستقیم قابل توجهی می‌شود، از جمله:
از بین رفتن کالاها و موجودی انبار: حریق می‌تواندتمام کالاها، مواد اولیه یا محصولات نهایی موجود در انبار رابسوزاندو نابود کند، که منجر به ضرر مالی سنگین می‌شود.
تخریب زیرساخت‌ها و تجهیزات: ساختمان انبار، سقف، دیوارها، سیستم روشنایی، قفسه‌بندی‌ها، لیفتراک‌ها و سایر تجهیزات ممکن است به طور کامل تخریب شوند.
هزینه‌های بازسازی: پس از وقوع حریق، معمولاً نیاز به بازسازی کامل یا نسبی انبار و جایگزینی تجهیزات وجود دارد که هزینه‌بر است.
2- خسارات مالی غیرمستقیم:
این نوع خسارات در بلندمدت احساس می‌شوند:
وقفه در عملیات تجاری: عدم دسترسی به کالا یا فضای انبار ممکن است باعث توقف در تولید یا توزیع شود.
کاهش درآمد: از دست رفتن مشتریان یا فرصت‌های فروش به دلیل تأخیر در تأمین کالا.
هزینه جایگزینی: نیاز به خرید مجدد کالاها یا اجاره انبار موقت برای ادامه فعالیت.
3- خسارات زیست محیطی :
نشت مواد خطرناک: اگر مواد شیمیایی یا قابل اشتعال در انبار وجود داشته باشد، احتمال نشت آن‌ها و آلودگی محیط زیست وجود دارد.
آلودگی هوا و خاک: دود، ذرات معلق و باقی‌مانده‌های سوخته می‌توانند محیط اطراف را آلوده کنند و برای سلامت عمومی خطرآفرین باشند.
4- خسارات انسانی :
آسیب‌های جسمی یا فوت: کارکنانی که در زمان حادثه در محل حضور دارند ممکن است دچار سوختگی یا حتی مرگ شوند.
آسیب‌های روحی و روانی: تجربه آتش‌سوزی می‌تواند باعث اضطراب، استرس یا اختلال روانی در کارکنان شود.
انواع سیستم اطفاء حریق درانبارها
1- سیستم اطفا حریق آبی (Water-Based Fire Suppression)
سیستم آبی رایج‌ترین و مقرون‌به‌صرفه‌ترین نوع اطفا حریق است که از آب برای مهار و خاموش‌سازی آتش استفاده می‌کند. این سیستم‌ها عمدتاً شامل اسپرینکلرهای اتوماتیک هستند.
کاربردها:
1-انبارهای کالاهای عمومی
2- انبارهای کاغذ، مقوا، پارچه
3-محیط‌هایی که آب به تجهیزات یا کالاها آسیب نمی‌زند.
مزایا :
1- هزینه نصب و نگهداری پایین
2- کارایی بالا در آنش سوزی های کلاس A ( جامدات قابل اشتعال )
معایب :
3 - آسیب به کالاهای حساس به آب
4 - محدودیت در خاموش‌سازی آتش‌های ناشی از مایعات قابل اشتعال یا تجهیزات الکتریکی
2 - سیستم اطفا حریق گازی (Gas-Based Fire Suppression)
این سیستم‌ها از گازهای بی‌اثر یا شیمیایی برای خنثی‌سازی اکسیژن یا واکنش زنجیره‌ای آتش استفاده می‌کنند. رایج‌ترین گازهای مورد استفاده شامل هستند
AEROSOL,IG55 , CO2, FM200
کاربرد ها :
انبار تجهیزات الکترونیکی و دیتاسنترها
انبارهای مواد شیمیایی خاص
فضاهای بسته و بدون تهویه
مزایا :
1-بدون آسیب به تجهیزات یا کالا
2- سرعت بالا در خاموش‌سازی
3-عدم باقی‌ماندن پسماند پس از اطفا
معایب :
1- هزینه بالا
2- نیاز به عایق‌بندی کامل فضا
3-خطر برای افراد در صورت تخلیه ناقص
3 - سیستم اطفا حریق فوم (Foam-Based Fire Suppression)
فوم ترکیبی از آب، هوا و مواد شیمیایی است که سطح آتش را پوشانده و از دسترسی اکسیژن به آن جلوگیری می‌کند. این سیستم‌ها برای آتش‌سوزی‌های ناشی از مایعات قابل اشتعال ایده‌آل هستند.
کاربردها:
انبار سوخت، رنگ، روغن و مواد شیمیایی
انبارهای صنعتی و پالایشگاه‌ها
مزایا :
B (مایعات قابل اشتعال) بسیارموثر برای
جلوگیری از شعله‌ور شدن مجدد
معایب :
آسیب‌پذیری برخی کالاها نسبت به فوم
نیاز به تخلیه و نظافت بعد از استفاده
هزینه نگهداری نسبتاً بالا